Ogrzewanie gazowe czy pompa ciepła – co się bardziej opłaca?

Większość inwestorów podejmuje decyzję, czy wybrać ogrzewanie gazowe czy pompę ciepła już na etapie projektowania nowego budynku. Inni borykają się z tym tematem, gdy postanawiają przeprowadzić termomodernizację już istniejącego. Sytuacja na rynku energii sprawia, że jest to decyzja strategiczna z punktu widzenia większości potencjalnych kosztów utrzymania obiektu. Wyobrażenia o budowie wymarzonego domu lub jego remoncie trzeba jednak skonfrontować z rzeczywistością. Takie podejście pozwoli uniknąć rozczarowań.

Pompa ciepła czy gaz – w obliczu historycznych zmian

Jeszcze w 2019 roku, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, najpopularniejszym systemem grzewczym montowanym w nowych domach (do których nie podłączono ogrzewania sieciowego) były kotły gazowe. Można je było znaleźć w aż 62,6% budynków! Ten sam rok można uznać za przełomowy dla pomp ciepła – Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) wskazuje, że sprzedaż tych urządzeń zaczęła wówczas notować niespotykane wcześniej wyniki. Porównanie pierwszego półrocza 2021 do pierwszego półrocza 2022 w kontekście sprzedaży pomp ciepła typu powietrze-woda to wzrost o zawrotne 131%! Liczby wskazują, że nowe rozwiązania będą wypierać dotychczasowe źródła energii, zwłaszcza paliwa kopalne. Duży wpływ ma na to sytuacja geopolityczna – Niemcy planują wprowadzenie zakazu używania złóż nieodnawialnych już w 2024 roku, co oznacza, że pompy ciepła będą tam głównym źródłem ogrzewania budynków.

Ogrzewanie gazowe czy pompa ciepła – poznaj oba rozwiązania

Ogrzewanie na gaz ziemny lub płynny LPG

Zanim odpowiemy sobie na pytanie: pompa ciepła czy gaz – warto przyjrzeć się bliżej technologii zastosowanej w obu rozwiązaniach. Ogrzewanie gazowe może być przyłączone z zewnętrznego gazociągu lub ze zbiornika, który umieszcza się na terenie działki. Podstawowym elementem grzewczym jest kocioł. To w nim spalany jest gaz ziemny lub płynny LPG. Energia uzyskana w ten sposób ogrzewa wodę przepływającą przez wymiennik ciepła. Następnie woda jest wprowadzana do obiegu – w piecach jednofunkcyjnych do instalacji centralnego ogrzewania, w piecach dwufunkcyjnych: dodatkowo jako CWU (ciepła woda użytkowa).

Oprócz kotłów jedno- i dwufunkcyjnych istnieją też kotły gazowe tradycyjne i kondensacyjne. Różnią się nieznacznie: w pierwszych spaliny są wydalane, w drugich: ze spalin odzyskuje się dodatkową energię.

Ogrzewanie pompą ciepła

Pompy ciepła to z kolei nowoczesne urządzenia, które energię cieplną pobierają z otoczenia. Dzieli się je na:

• Pompy gruntowe pozyskujące energię z ziemi za pośrednictwem kolektorów poziomych lub pionowych.
• Pompy typu woda-woda – tu ciepło pobierane jest z wód gruntowych, które są doskonałym akumulatorem energii.
• Pompy powietrze-woda – to najpopularniejsze rozwiązanie, dla którego źródłem energii jest powietrze. Ogrzewa ono wodę krążącą w instalacji – zarówno tę przeznaczoną do utrzymywania temperatury domu, jak i CWU.

Warto wiedzieć, że pompa ciepła może zostać połączona z istniejącym kotłem. To rozwiązanie najczęściej stosuje się w budynkach modernizowanych, w których zamontowano już kocioł gazowy. Pompa przejmuje wówczas rolę podstawowego źródła ciepła, a kocioł wspiera ją, gdy na zewnątrz panują najniższe temperatury.

Wybierając, czy lepiej jest zamontować ogrzewanie gazowe czy pompę ciepła, w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę, które urządzenie pozwoli nam sprawniej i taniej osiągnąć komfort termiczny we wnętrzu domu. Ale to nie wszystko. Dbając o własne zdrowie, kondycję planety i spokój przyszłych pokoleń, pamiętajmy również o tym, co będzie lepsze dla środowiska. W obu przypadkach zdecydowanie wygrywają pompy ciepła. Ekologicznie i ekonomicznie zarazem.

Pompa ciepła czy gaz – co będzie tańsze w eksploatacji?

I tu do inwestycji trzeba podejść perspektywicznie – na każdym możliwym poziomie. Pompy ciepła bywają droższe w montażu, zwłaszcza te gruntowe. Taniej będzie zamontować cały osprzęt ogrzewania gazowego. To jednak tylko pierwsze spojrzenie, zaledwie pobieżne prześledzenie faktów. Sama instalacja to bowiem nie wszystko.

Skupmy się zatem na długoterminowych kosztach eksploatacyjnych. Pompy ciepła, np. model Arctic KHC, nie wymagają żadnego rodzaju paliwa – czerpią energię z tego, co najlepsze, czyli z natury. Również energia potrzebna do działania w większości pochodzi z zasobów odnawialnych – tylko 25% stanowi prąd elektryczny. Choć kotły gazowe są dużo tańsze w montażu, wysokie koszty pojawiają się podczas samej eksploatacji: wpływa na to zmienna cena paliw wykorzystywanych do pracy urządzenia. Ponadto, aktualna, niełatwa sytuacja geopolityczna, uświadomiła światu, jak niestabilny potrafi być system energetyczny oparty na imporcie gazu. W takiej sytuacji, decydując się na wybór ogrzewania pompą ciepła czy gazem, należy prześledzić nie tylko koszty instalacji oraz paliwa, lecz także ceny surowców bazowych i ich dostępność w kontekście rynku.

Zmiana ogrzewania gazowego na pompę ciepła – czy warto?

Kiedy pojawia się możliwość zamiany ogrzewania gazowego na pompę ciepła, należy wziąć ją poważnie pod uwagę, ale też odpowiednio przygotować się do tego procesu. Warto jednak podjąć działanie, bo finalnie taka wymiana ma wiele zalet.

Pompa ciepła jest czysta – nie emituje spalin i popiołu, dlatego dotychczasowa kotłownia może pełnić dodatkową funkcję, np. spiżarni. Zależnie od tego czy wybierzemy pompę monoblok czy split, możemy nie mieć w domu żadnego elementu lub jednostkę wewnętrzną wielkości kuchennej szafki. Zyskane w ten sposób miejsce to duża zaleta zamiany ogrzewania gazowego na pompę ciepła.

Chociaż modernizacja systemu grzewczego może być początkowym obciążeniem dla budżetu, taka inwestycja zwraca się z nawiązką dzięki naprawdę niskim kosztom eksploatacyjnym. Aż 75% niezbędnego zasobu do działania pozyskuje ona z otoczenia, a pozostałe 25% mogą pokryć ekologiczne panele fotowoltaiczne.

By dodatkowo zredukować koszty, warto znaleźć odpowiedni dla siebie program dotacyjny. W Polsce jest ich bardzo wiele. Warto przywołać chociażby inicjatywę Moje Ciepło, która jest skierowana do prywatnych inwestorów, stawiających nowe domy jednorodzinne. I nagle cena staje się znacznie bardziej przyjazna, a korzyści widać jak na dłoni.

Należy pamiętać, że pompy ciepła nie są przystosowane do instalacji wysokotemperaturowych, które służą ogrzewaniu kotłami gazowymi (czy innymi). Co więcej, jeśli mowa o starym budownictwie, budynki rzadko są dobrze zaizolowane, w wyniku czego zapotrzebowanie na ciepło jest bardzo wysokie i w efekcie nieosiągalne do zrealizowania za pomocą tego typu urządzeń. Rozwiązaniem nie musi być droga termomodernizacja domu, zakładająca wymianę drzwi i okien oraz ocieplenie całego budynku. Kluczem do rozpoznania swojego zapotrzebowania energetycznego jest audyt. Wskaże on czy faktycznie remont jest niezbędny i podpowie, jaką pompę wybrać, by zapewnić sobie maksymalną efektywność instalacji. Tego typu remonty są często objęte dotacjami rządowymi.

***

Czy zamiana ogrzewania gazowego na pompę ciepła jest opłacalna? To zależy od wielu czynników i zmiennych, ale w znakomitej większości przypadków to naprawdę słuszna inwestycja. W nowym budownictwie to strzał w dziesiątkę, bo pozwala być podwójnie EKO: ekonomicznym i ekologicznym. Koszt eksploatacji niemal nie istnieje, a dodatkowo nie szkodzimy naturze. A co z inwestorami, którzy przygotowują się do termomodernizacji istniejącego budynku i chcieliby zamontować pompę ciepła? Tu sprawa wymaga przeanalizowania sytuacji. Niektóre, zwłaszcza starsze, domy mogą wymagać remontu, innym wystarczy odpowiednio dobrać moc grzewczą pompy. Sytuację wyjaśni audyt energetyczny – jego wyniki ujawnią, jakie źródło ogrzewania – gazowe czy pompa ciepła – będzie najlepsze.