Co to jest efektywność energetyczna budynku?

Home Poradniki Od czego zależy efektywność energetyczna budynku?

Wysokie rachunki za prąd, nieprzyjazny klimat w domu mimo włączonego ogrzewania, a do tego coraz bardziej wyśrubowane przepisy budowlane… Właśnie przez to wszystko znacznie częściej stajemy przed pytaniem: jak budować, remontować i mieszkać. Efektywność energetyczna budynków w dużej mierze podpowiada, co robić. To pojęcie nie jest tylko domeną architektów czy inżynierów – dziś dotyczy każdego właściciela domu, mieszkania, a nawet najemcy. Dlatego wyjaśnimy Ci, o co z tym wszystkim chodzi.

Efektywność energetyczna – co to właściwie znaczy?

Wydaje się, że to prosta sprawa: im mniej prądu pobiera budynek, tym lepiej. Ale efektywność energetyczna nie polega tylko na ograniczaniu zużycia. Chodzi o to, jak rozsądnie i skutecznie tą energię się wykorzystuje bez niepotrzebnego przepalania zasobów.

Aby nie było żadnych nieporozumień względem pojęcia efektywności energetycznej, definicję zawarto w dyrektywie Parlamentu Europejskiego 2012/27/UE. Dokument wskazuje, że jest to stosunek uzyskanych efektów użytkowych do ilości energii zużytej na ich osiągnięcie. Czy da się prościej wyjaśnić, co to jest efektywność energetyczna? Chodzi o to, ile energii potrzeba, żeby osiągnąć konkretny rezultat i czy można ten sam efekt uzyskać mniejszym kosztem energetycznym.

Jak to wszystko ma się do życia codziennego? To nie liczba kilowatogodzin robi różnicę, ale to, co z nimi robimy. Bo równie dobrze dom może:

zużywać dużo prądu, ale w sposób efektywny, bo budynek ogrzewa się tanio, szybko i bez strat ciepła;
pobierać mniej energii, ale mimo wszystko dużo jej marnować przez nieszczelne okna, przestarzały piec czy kiepską izolację.

Wysoka efektywność energetyczna budynku oznacza, że dom spełnia swoje funkcje przy jak najniższym zużyciu energii. Taka nieruchomość nie tylko generuje mniejsze koszty eksploatacyjne – jest lepiej zaprojektowana, bardziej przyjazna środowisku i przygotowana na erę zrównoważonego budownictwa.

Co kształtuje efektywność energetyczną budynków?

Niech nie zwiedzie Cię nowoczesna bryła i wykończenie rodem z katalogu architektonicznego… Taki dom może tylko „udawać” energooszczędny, a w rzeczywistości być pożeraczem prądu. Dlaczego tak się zdarza? Bo na efektywność energetyczną budynku ma wpływ wiele czynników, o których trzeba pamiętać, zanim zostaną wylane pierwsze fundamenty.

Efektywność energetyczna – co to oznacza dla wykonawców:

termoizolacja budynku – dobrze ocieplony dom zimą zatrzymuje ciepło, a latem chroni przed upałem. Ściany, dach, stropy i podłogi powinny być odpowiednio zaizolowane, żeby ograniczyć straty cieplne do minimum;
materiały budowlane – każdy z nich ma swój współczynnik przewodzenia ciepła, a im niższa wartość, tym korzystniej, bo dom wymaga mniej energii do ogrzewania. Konkretne wytyczne znajdziesz w aktualnych warunkach technicznych z 2021 roku;
stolarka okienna i drzwiowa – nawet grube ściany nic nie dadzą, jeśli przez okna będzie uciekało ciepło. Energooszczędne pakiety trzyszybowe o niskim współczynniku przenikania ciepła (Uw) oraz drzwi z dobrą izolacją to inwestycja, która szybko się zwraca w formie niskich opłat eksploatacyjnych;
systemy grzewcze i chłodzące – nowoczesna pompa ciepła zużywa mniej energii oraz działa efektywniej. Z kolei przestarzałe grzejniki czy źle dobrana instalacja to gwarancja strat;
wentylacja mechaniczna – sprawny system rekuperacyjny odzyskuje ciepło z powietrza wywiewanego i ogranicza potrzeby grzewcze budynku.

Efektywność energetyczna budynków to gra zespołowa i liczy się każdy element. Kto chce wygrać z wysokimi rachunkami oraz zyskać komfort, musi zadbać o wszystkie szczegóły już na etapie projektowania domu.

Tylko co zrobić, gdy nieruchomość jest od dawna zamieszkana, a wypadałoby poprawić efektywność energetyczną? Definicji co prawda tam nie znajdziesz, ale audyt energetyczny domu z pewnością wskaże Ci kierunek działań. To rzetelna analiza stanu budynku i zamontowanych instalacji, która pozwala określić, gdzie warto szukać oszczędności. Zawsze więc możesz wejść na bardziej energooszczędną drogę.

Czy nawyki i styl życia wpływają na efektywność energetyczną budynku?

Dom stoi, ściany ocieplone, okna są energooszczędne, dach szczelny, a konstrukcja jest pozbawiona mostków termicznych? Jesteś więc na dobrej drodze do wysokiej efektywności, a szczegółowe dane zawsze możesz sprawdzić w certyfikacie energetycznym budynku. Tylko tak naprawdę to dopiero początek walki o niższe rachunki, bo wszystko weryfikują nawyki i styl życia domowników.

Co składa się na efektywność energetyczną budynków:

system grzewczy – chodzi nie tylko o typ urządzenia oraz dobór odpowiednich parametrów, ale również sposób użytkowania. Przegrzewanie pomieszczeń to strata energii, podobnie jak ciągłe „przełączanie” temperatury. Warto korzystać z nowoczesnych systemów takich jak KAISAI X, aby w pełni zautomatyzować oraz zarządzać zużywaną energią;
rozwiązania typu smart home – sprzęty „uczą się” Twoich nawyków i potrafią zarządzać ogrzewaniem, wentylacją, roletami, a nawet oświetleniem. Czujniki obecności, harmonogramy pracy, zdalne sterowanie z poziomu telefonu to narzędzia, które pomagają ograniczyć zużycie energii;
oświetlenie – inteligentne żarówki automatycznie gaszą światło w pustym pomieszczeniu lub dopasowują jasność pracy w zależności od pory dnia. Nawet tak drobne zmiany potrafią zmniejszyć zużycie energii nawet o kilkanaście procent rocznie.

Jeśli zastanawiasz się, co to jest efektywność energetyczna w rzeczywistości, to konkretnych odpowiedzi nie znajdziesz w dyrektywach. Energooszczędność nie kończy się na murach. Prawdziwy sprawdzian zaczyna się tuż po przeprowadzce. A to jak zarządzasz zużyciem energii każdego dnia, ma bezpośredni wpływ również na środowisko.

Sprawdź: jakie będą nowe klasy energetyczne budynków.

Jak poprawić efektywność energetyczną wybudowanego domu?

Rachunki za energię potrafią mówić wiele o kondycji domu, a jeśli z roku na rok są coraz wyższe, to trzeba w końcu znaleźć rozwiązanie. Na szczęście istnieje kilka sprawdzonych sposobów, by zwiększyć efektywność energetyczną budynku i przy okazji podnieść jego wartość.

docieplenie ścian, dachu i stropów – ogranicza straty ciepła oraz stabilizuje temperaturę w pomieszczeniach przez cały rok,
wymiana okien i drzwi – nowoczesna stolarka o wysokiej szczelności zapobiega ucieczce ciepła zimą oraz nadmiernemu nagrzewaniu latem,
modernizacja instalacji grzewczej i wykorzystywanie OZE – energooszczędne pompy ciepła w połączeniu z fotowoltaiką i magazynem energii to sposób na niezależność energetyczną,
urządzenia z certyfikatami efektywności – masz gwarancje, że sprzęt został przebadany oraz spełnia wysokie standardy oszczędności.

Korzyści z takich działań są wymierne: niższe rachunki, wyższy komfort cieplny i świeże powietrze wewnątrz. Energooszczędny budynek jest bardziej konkurencyjny na rynku oraz lepiej przygotowany na wymagania przyszłości, które zapowiada między innymi dyrektywa EPDB.

Dlaczego coraz głośniej o efektywności energetycznej budynków?

Jeszcze kilkanaście lat temu mało kto zastanawiał się nad tym, ile energii zużywa dom. Liczył się metraż, lokalizacja oraz cena. A dziś? Wysokie koszty ogrzewania, rosnące wymagania prawne i ambitne cele klimatyczne sprawiły, że pytanie, co to jest efektywność energetyczna, coraz części pojawia się na ustach branży nieruchomości.

Energooszczędność to już wymóg prawny, a budynki pasywne to tak naprawdę obraz teraźniejszości, a nie dalekiej przyszłości. Od 2026 roku nowe nieruchomości publiczne, a od 2028 także mieszkalne, będą musiały spełniać standardy zeroemisyjności. To żadne gonienie za nowoczesnością. Unia Europejska stawia jasne cele – do 2030 r. znacząca redukcja zużycia energii i emisji. Dziś efektywność energetyczna to obowiązek, jutro standard.

Źródła:

FAQ – podsumowanie efektywności energetycznej budynków

1. Co to jest efektywność energetyczna budynku?

Efektywność energetyczna oznacza komfortowe użytkowanie domu przy możliwie najniższym zużyciu energii. Im niższy wynik, tym mniej prądu i ciepła trzeba zużyć, aby osiągnąć ten sam rezultat.

2. Jakie są klasy efektywności energetycznej budynków?

Nieruchomości ocenia się w skali od A+ do G. Klasa A+ oznacza najwyższą efektywność energetyczną (budynki pasywne i zeroemisyjne), a G najniższą, typową dla starych obiektów wymagających modernizacji.

3. Jak sprawdzić klasę energetyczną budynku?

Informacje o klasie energetycznej są w świadectwie charakterystyki energetycznej. Od 2024 roku każde mieszkanie czy dom wystawiony na sprzedaż lub wynajem musi mieć przygotowany taki dokument.

4. Co to jest certyfikat efektywności energetycznej budynku?

To dokument potwierdzający, że budynek spełnia wymagania efektywności energetycznej narzucone przez prawo budowlane.

5. Jak obliczyć efektywność energetyczną budynku?

Źródłem wiedzy jest audyt energetyczny, w którym analizuje się m.in. izolacyjność przegród, sprawność instalacji i zużycie energii. Efektywność określa się poprzez wskaźniki, takie jak zapotrzebowanie na energię w kWh/m²/rok.

6. Jak poprawić efektywność energetyczną budynku?

Najlepsze sposoby to kompleksowa termomodernizacja, montaż nowoczesnego systemu grzewczego wykorzystującego odnawialne źródła energii oraz inwestycja w systemy smart home i urządzenia sygnowane certyfikatami efektywności.